Het kan zijn dat een samenwerking op een gegeven moment niet meer werkt. De omstandigheden zijn veranderd, of jij of je zakelijke partner hebben op een gegeven moment andere ambities. Toch heb je samen een bedrijf dat waarde heeft. Hoe pak je dat aan?
Hieronder vind je een stappenplan dat ik meestal hanteer bij het helpen van ondernemers in zo’n situatie. Wil je meer weten? Neem dan contact met me op!
Mijn naam is Alfred Griffioen, ik heb het Winstdelen concept ontwikkeld. Al ruim 20 jaar help ik ondernemers en ondernemende werknemers hun samenwerking vorm te geven.
1. Verzamel alle informatie
Statuten van een BV kun je altijd bij de Kamer van Koophandel downloaden als je die niet meer hebt. Check of je een eventuele aandeelhoudersovereenkomst nog hebt, en als tussentijds de aandelenverhoudingen zijn veranderd, een kopie van het aandeelhoudersregister.
Bij een vof of maatschap moet je zoeken naar de overeenkomst die jullie destijds gesloten hebben. Heb je die niet, bijvoorbeeld omdat ‘ie nooit opgesteld is, check dan in elk geval of je vermeld staat als vennoot of maat bij de Kamer van Koophandel.
Daarnaast zijn jaarrekeningen van de afgelopen jaren belangrijk. Om te zien wat de winst was en daarmee wat het bedrijf waard is, maar ook wat voor winstverdeling daar is toegepast en of er aandeelhouders of vennoten zijn met schulden aan het bedrijf.
2. Wat wil jij zelf?
Wil je vertrekken uit het bedrijf of juist blijven? En wil de ander weg of niet? Alleen als je jouw ambities helder hebt, kunnen we zoeken naar een oplossing die daar zo dicht mogelijk bij komt.
Kijk ook wat realistisch is. Als jij je partner wilt uitkopen kan dat zomaar een bedrag kosten dat gelijk staat aan een half jaar omzet. Heb je dat?
3. Wat is je machtspositie?
Ben jij in de situatie om eisen te stellen? Hangt het bedrijf helemaal op jou en wordt dat ook zo erkend? Op wiens naam staan belangrijke bezittingen zoals een merknaam, website of machines? En als je personeel hebt, wat gaan zij doen als jij vertrekt?
Door dit goed te inventariseren kun je bepalen hoe je het gesprek in gaat en wat realistisch is om als uitkomst te verwachten.
4. Ga in gesprek
Constructief met elkaar meedenken is niet het gemakkelijkste, zeker als er al de nodige irritaties zijn. Maar het is wel essentieel. Wat zijn de ambities van de ander en hoe kun jij daar aan meewerken zonder jouw belangen uit het oog te verliezen.
Dan speelt ook de waardering van het bedrijf een rol. Voor als jullie samen doorgaan, als een van jullie doorgaat of als je het bedrijf helemaal verkoopt. Het uitwerken van die scenario’s geeft helderheid en ruimte voor verder gesprek.
Als je liever niet meer in gesprek gaat met je partner(s), dan kan ik ook het overleg doen en polsen wat voor een acceptabele uitkomst zou zijn. Uiteindelijk moet iedereen wat water bij de wijn doen om eruit te komen, en daar is soms wat creativiteit bij nodig.
5. Formaliseer de uitkomst
Afhankelijk van het feit of je een BV hebt of een andere samenwerkingsvorm, op een gegeven moment moeten aandelen of andere rechten worden overgedragen en betaald. Soms regel je de betaling met een lening of vindt deze in delen plaats.
Ook moet je de afhandeling van lopende zaken regelen, geheimhouding en de communicatie richting derden. Zelfs als jij degene bent die vertrekt, is het ook in jouw belang dat de reputatie van het bedrijf in stand blijft.
Veel gestelde vragen
Hoe kun je een mede-aandeelhouder uitkopen?
Er is geen wettelijke regeling waarmee je iemand zijn aandelen kunt ontnemen. Je moet dus een aanbod doen dat aantrekkelijker is voor de persoon dan aandeelhouder blijven.
Voor welke prijs moet je een aandeelhouder uitkopen?
Hiervoor moet je kijken naar de waardering van het bedrijf en in hoeverre die waardering afhangt van de partij die je uit wilt kopen. Reken deze waardering terug naar een prijs per aandeel en kijk hoeveel aandelen de partij heeft die je uit wilt kopen.
Kan ik een vennoot in een vof uitkopen?
Dat hangt af van de bepalingen in jullie vennootschapsovereenkomst. Is er geen overeenkomst en hebben jullie je alleen samen ingeschreven bij de Kamer van Koophandel? Dan moet je terugvallen op wettelijke bepalingen. Je kunt de vennootschap opheffen door eruit te stappen, maar de opbrengst moet dan verdeeld worden.
Kan ik een partner in een maatschap uitkopen?
Dat hangt af van de bepalingen in jullie maatschapsovereenkomst. Bij veel maatschappen hebben de maten elk een eigen praktijk en is er een beperkt gemeenschappelijk deel. Dit deel moet gesplitst of overgedragen worden. Kijk ook naar de waarde van de merknaam van de maatschap.
Wat als mijn partner mij wil uitkopen?
De eerste vraag is waarom hij dit wil? Gaat het goed met het bedrijf of is jullie relatie slecht? Je moet dan kijken wat de waarde van het bedrijf is, en welk bedrag jij wilt hebben om te vertrekken. Het zomaar intrekken van je aandelen of jou geen winst meer uitkeren mag niet.
Wat als je ruzie hebt in je bedrijf?
Het opsplitsen van een bedrijf of iemand uitkopen uit een bedrijf is altijd lastig. Kijk eerst of je er samen uit kunt komen, eventueel met behulp van een mediator. Als dat niet lukt, kun je kijken of één iemand op een geleidelijke manier kan vertrekken.
Bedrijfsmatig of zakelijk scheiden, hoe werkt dat?
Dat hangt af van de rechtsvorm waarin jullie samenwerken, of dit een vof, maatschap of BV is, en wat jullie in het verleden hebben vastgelegd. Is er geen overeenkomst, dan val je bij een BV terug op de statuten en bij een vof of maatschap op wettelijke bepalingen, en de manier waarop jullie tot nu toe gewerkt hebben.
Kan ik uitgekocht worden uit mijn BV of vof?
Jouw uitkopen uit een bedrijf kan alleen met jouw toestemming. Maar als je niet de meerderheid van de zeggenschap hebt, kunnen je partners het je wel heel lastig maken. Kijk dan naar jouw (machts)positie.
Hoe stap je uit een bedrijf?
Bij een VOF of maatschap kun je de overeenkomst opzeggen en je uitschrijven bij de Kamer van Koophandel. In jullie vof of maatschapsovereenkomst kunnen wel beperkingen of opzegtermijnen staan, en je laat alle waarde in het bedrijf achter. Bij een BV moet je je aandelen zien te verkopen, vaak lukt dat het beste aan de andere aandeelhouders, maar je krijgt dan wel discussie over de waardering.
Wat kost het uitkopen van een compagnon?
Dat hangt van drie dingen af: de waarde van jullie bedrijf, het aandeel dat de compagnon heeft in de winst en hoe stevig zijn positie in het bedrijf is. Kan hij bijvoorbeeld klanten of belangrijke kennis meenemen?
Bedrijfsmatige samenwerking beëindigen, hoe werkt dat?
Dat hangt er helemaal vanaf hoe je de samenwerking hebt vormgegeven. Bij een contract, kijk dan eerst naar de bepalingen daarin. Bij een coöperatie of BV kijk je naar de statuten. Bij die rechtsvormen, en ook bij een vof of maatschap, moet je bepalen wat het bedrijf waard is.